اثار باستانی ایران زمین

 تکوک طلایی بز کوهی هگمتانه

 

تکوک طلایی بز کوهی هگمتانه از آثار باستانی دوره هخامنشی است که در هگمتانهکشف شده است. این ریتون به شکل سر یک بز کوهی ساخته شده است. تکوک طلایی بز کوهی هگمتانه در موزه ایران باستان نگهداری می شود. 

نام	تکوک طلایی بز کوهی هگمتانه
دوره	هخامنشیان
محل اکتشاف	هگمتانه
محل نگهداری	موزه ایران باستان

 

نقاب‌های غار کلماکره

 

 

نقاب‌های غار کلماکره لرستان از آثار باستانی هستند که در غار کلماکره، در لرستان  کشف شده‌اند. این نقاب‌ها مربوط به نیمهٔ نخست هزارهٔ نخست پیش از میلاد است و در موزهٔ ایران باستان نگهداری می‌شود.

 

نام	نقاب‌های غار کلماکره
دوره
تاریخ ساخت	نیمهٔ نخست هزارهٔ نخست پیش از میلاد
محل اکتشاف	غار کلماکره در لرستان
محل نگهداری	موزهٔ ایران باستان

 

جام طلای حسنلو

 

 

یکی از آثار باستانی برجسته ایران است که در جریان کاوش‌های رابرت دایسون در تپه حسنلوی نقده یا همان سولدوز در سال ۱۳۳۶ کشف شد. این اثر قدمتی ۳۲۰۰ ساله دارد و احتمالا نقش بسزایی در شکل‌گیری هنر دوره بعدی یعنی دوره مادهاداشته‌است.^[۱]. این اثر ۲۱ سانتی متر بلندی، ۲۵ سانتی متر قطر و ۹۵۰ گرم وزن دارد. بر روی جام نقش خدایگان سه گانه: خدای زمین، خدای آب و خدای خورشید حک شده‌است. نقش پهلوانی که با هیولا می‌جنگد، الهه‌ای ایستاده روی دو قوچ، نقش بدن انسان بر پشت یک پرنده و مطابقت صحنه‌ها با یک حماسه حوری از نقش‌های موجود بر روی این جام است.^[۱]. سازمان میراث فرهنگی برای اولین بار آن را در سال ۱۳۷۷ به نمایش عمومی گذاشت.^[۱]. در جلد اول کتاب کهن دیار که قسمتی از مجموعه آثار ایران باستان در موزه‌های بزرگ جهان را به تصویر کشیده‌است، در رابطه با این جام آمده‌است:<< بر روی بدنه این جام معروف، نقش‌های بسیاری حک شده‌است که احتمالا داستانی حماسی را روایت می‌کند. در ردیف بالایی، ایزدی بالدار سوار بر گردونه‌ای که یک گاو نر آن را می‌کشد، به سوی کاهنی در حرکت است که جامی در دست دارد و در این حال از دهان گاو، رودی جاری است که احتمالا نماد حیات و باروری محسوب می‌شود. در ردیف پایینی و زیر گردونه حیات، پهلوانی در حال نبرد با موجودی نیمه انسان و نیمه اژدها است. از تصاویر قلم زنی شده آن سوی جام می توان به ایزدهای شاخدار سوار بر ارابه، کاهنانی که در حال حمل قوچ های قربانی هستند، پهلوانی که گرز و کمان در دست دارد، مردی که در حال رام کردن شیر است و پدر و مادری که در حال بازی با کودک خردسالشان هستند، اشاره کرد.>>

اثار باستانی ایران زمین 

نام	جام طلای حسنلو
دوره	تمدن های پیش از ماد
تاریخ ساخت	۳۲۰۰ سال پیش
محل اکتشاف	تپه حسنلوی نقده (سولدوز)
کاشف	رابرت دایسون
تاریخ کشف	۱۳۳۶
محل نگهداری	موزه ایران باستان
تاریخ	۱۳۷۷
جنس	طلا
وزن	۹۵۰ گرم
اندازه	۲۱ سانتی متر بلندی، ۲۵ سانتی متر قطر
توضیحات	نگاره روی جام داستانی را روایت می کند. بر روی جام، نقش خدایگان سه گانه: خدای زمین، خدای آب و خدای خورشید حک شده‌است

 

جام شیردال و گاو بال‌دار

 

در تپه مارلیک در استان گیلان واقع  کشف شده‌است. در قسمت بالای این جام زرین، نقش شیر افسانه‌ای دال وجود دارد. شیر افسانه‌ای دال نیمی از بدنش شیر و نیم دیگرش دال (عقاب) می‌باشد. این جام متعلق به حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ سال پیش از میلاد می‌باشد. این جام در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود.

 

نام	جام شیردال و گاو بال‌دار
دوره	تمدن مارلیک
تاریخ ساخت	۸۰۰ تا ۹۰۰ سال پیش از میلاد
محل اکتشاف	تپه مارلیک در استان گیلان
محل نگهداری	موزه ایران باستان
جنس	طلا
توضیحات	در قسمت بالای این جام زرین، نقش شیر افسانه‌ای دال وجود دارد. شیر افسانه‌ای دال نیمی از بدنش شیر و نیم دیگرش دال (عقاب) می‌باشد.

 

جام طلایی دو شیر

در منطقه کلاردشت دراستان مازندران ان کشف شده‌است. این جام با یک ردیف نقش برجسته شیر است که سر دو شیر از طرفین به جام پرچ شده‌است. قدمت این جام حدود ۸۰۰ سال پیش از میلاد است.

 

ام	جام طلایی دو شیر
دوره
تاریخ ساخت	حدود ۸۰۰ سال پیش از میلاد
محل اکتشاف	منطقه کلاردشت دراستان مازندران
محل نگهداری	موزه ایران باستان
اطلاعات فیزیکی
جنس	طلا
توضیحات
توضیحات	این جام با یک ردیف نقش برجسته شیر است که سر دو شیر از طرفین به جام پرچ شده‌است.

 

 

جام نقره‌ای زن عیلامی 

 

 از آثار باستانی دوره عیلام است. بر روی این سنگ نگاره نقش زنی عیلامی وجود دارد که در دستانش دو شی ناشناس وجود دارد و لباس زیبایی بر تن کرده‌است. بر بالای این جام نوشته‌ای به صورت نوار باریکی از خط عیلامی حکاکی شده‌است. جام نقره‌ای زن عیلامی در سرزمین باستانی انشان در استان فارس کشف شده‌است و قدمت آن به ۲۲۰۰ سال پیش از میلاد یعنی اواخر هزاره سوم پیش از میلاد (دوره عیلامی کهن) بر می‌گردد.

نام	جام نقره‌ای زن عیلامی
دوره	دوره عیلامی کهن
تاریخ ساخت	۲۲۰۰ سال پیش از میلاد (اواخر هزاره سوم پیش از میلاد)
محل اکتشاف	سرزمین باستانی انشان در استان فارس
محل نگهداری	موزه ایران باستان
کاربرد	جام – گلدان
جنس	نقره
توضیحات	اثر از نوع قلمکاری می‌باشد. بر بالای این جام نوشته‌ای به صورت نوار باریکی از خط عیلامی حکاکی شده‌است.

 

چراغ روغن‌سوز سرامیک

 یکی از آثار باستانی متعلق به دوران اشکانیان است که در خوزستان نیایش‌گاه برد نشانده کشف شده‌است.

 

نام	چراغ روغن‌سوز سرامیک
دوره	اشکانیان
محل اکتشاف	خوزستان نیایش‌گاه برد نشانده
محل نگهداری	موزه ایران باستان
کاربرد	تولید روشنایی
اطلاعات فیزیکی
جنس	سرامیکی

بشقاب نوازندگان

بشقاب نوازندگان از آثار باستانی دوران ساسانیان (سده هفتم میلادی)است که در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود. بشقاب نقره‌ای گروه نوازندگان، از جنس نقره بوده که با طلا زراندود شده‌است، این اثر تاریخی نقش قلم زنی شده از ضیافت و بزم شاهانه را نشان می‌دهد. در تصویر شاه یا بزرگ زاده‌ای در حال نشستن، مشغول نوشیدن می‌باشد و گروه نوازندگان که از سه نفر تشکیل شده‌اند در حال اجرای موسیقی زنده برای بزرگ بزم هستند. در پایین بشقاب اجاقی که در حال پخت غذا می‌باشد، روشن است و درختی بیش از نیمی از طرح لبه بشقاب را پر کرده‌است. بر روی درخت پرنده‌ای نشسته‌است. از میان نوازندگان یک نفر در حال نواختن سازی است که با دهان از خود صدا تولید می‌کند و نوازنده‌ای دیگر در حال نواختن یک ساز زهی است.

 

نام
دوره	ساسانیان
تاریخ ساخت	سده هفتم میلادی
محل نگهداری	موزه بریتانیا
کاربرد	تزئینی
جنس	نقره – زراندود با طلا
توضیحات	این اثر تاریخی نقش قلم زنی شده از ضیافت و بزم شاهانه را نشان می‌دهد.

 

بازوبند طلایی بز و پرنده هما 

 

بازوبند طلایی بز و پرنده هما یکی از آثار باستانی متعلق به دوران هخامنشیان است. پرنده هما و بز از حیواناتی هستند که در آثار به جا مانده از این دوران زیاد دیده می‌شوند. این بازوبند مزین به حیوانی اساطیری است که از شاخ و تن بز و صورت و بال پرنده همای اساطیری تشکیل شده‌است و به صورت متقارن رو به روی هم قرار گرفته‌اند. این بازوبند متعلق به حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد است. بازوبند طلایی بز و پرنده همای هخامنشی دارای سنگ ها و نگین های گرانبها بوده است که همگی از آن کنده شده اند. این بازوبند عضوی از صدها عتیقه گنجینه آمودریا بوده است.

 

نام	بازوبند طلایی بز و پرنده هما
دوره	هخامنشیان
تاریخ ساخت	حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد
محل اکتشاف	منطقه تخته قباد (کواد) تاجیکستان
محل نگهداری	موزه بریتانیا
کاربرد	بازوبند
اطلاعات فیزیکی
جنس	طلا
توضیحات
توضیحات	این بازوبند مزین به حیوانی اساطیری است که از شاخ و تن بز و صورت و بال پرنده همای اساطیری تشکیل شده‌است و به صورت متقارن رو به روی هم قرار گرفته‌اند.بازوبند طلایی بز و پرنده همای هخامنشی دارای سنگ ها و نگین های گرانبها بوده است که همگی از آن کنده شده اند.

 

پلاک طلایی مرد ماد با خنجر

 

لاک طلایی مرد ماد با خنجر یکی از ۱۷۰ اشیای گنجینه آمودریا است که متعلق به دورانهخامنشیان (سده ۴ تا ۵ پیش از میلاد)می‌باشد. این پلاک برجسته‌کاری شده و دیگر قطعات گنجینه آمودریا که از جنس طلا و نقره می‌باشند، در نیایش‌گاهی در منطقه تخته قباد (کواد)تاجیکستان کشف شده‌اند. این مجموعه که با ارزش‌ترین گنج بر جای مانده از دودمان هخامنشی است، در موزه ویکتوریا و آلبرت و موزه بریتانیا نگهداری می‌شوند. پلاک طلایی مرد ماد با خنجر که یکی از ۵۰ پلاک نازک گنجینه آمودریا است، همانند دیگر پلاک‌های مشابه، مردی را نشان می‌دهد که لباس او به سبک مردمان اهل ماد است. مرد در حالی‌ که به سبک حجاری‌های تخت جمشید، بر لباسش یک آکیناکه (شمشیر کوتاه) آویخته شده‌است، دسته‌ای از برسم را در جلو سینه‌اش گرفته و با دست راست آن را حمل می‌کند. این مرد احتمالا مجری یک سنت مذهبی است زیرا در دست خود دسته‌ای برسم را گرفته‌است. منظور از ساخت پلاک و هدف وجود آن در نیایش‌گاه کاملا مشخص نیست، اما ظاهرا این پلاک‌ها به صورت نذر و وقفبه این پرستش‌گاه یا زیارت‌گاه پیشکش شده‌است.

 

نام	پلاک طلایی مرد ماد با خنجر
دوره	هخامنشیان
تاریخ ساخت	سده ۴ تا ۵ پیش از میلاد
محل اکتشاف	منطقه تخته قباد (کواد) تاجیکستان
کاشف	وقف کننده
محل نگهداری	موزه بریتانیا
کاربرد	نشان، نذر یا وقف (؟)
جنس	طلا
وزن	۷۵٫۵ گرم
اندازه	بلندی: ۱۵ سانتی‌متر

 

ارابه طلایی چهار اسب 

 

ارابه طلایی چهار اسب از آثار باستانی دوره هخامنشیان است که در گنجینه آمودریا یافت شده‌است. این ارابه متعلق به ۳۰۰ تا ۵۰۰ سال پیش از میلاد است. این اثر دارای ارابه‌ای چهاراسب است که دو نفر با لباس هخامنشی‌ها بر آن سوار هستند،

 

نام	ارابه طلایی چهار اسب
دوره	هخامنشیان
تاریخ ساخت	۳۰۰ تا ۵۰۰ سال پیش از میلاد
محل اکتشاف	منطقه تخته قباد (کواد) تاجیکستان
محل نگهداری	موزه بریتانیا
کاربرد	تزئینی
جنس	طلا
توضیحات	ارابه طلایی چهار اسب در گنجینه آمودریا یافت شده‌است.ارابه دارای چهار اسب است که دو نفر با لباس هخامنشی‌ها بر آن سوار هستند.