کتیبه های ﺷوش
رﻣﺰ و رﻣﺰﮔﺸﺎﯾﯽ ﻗﺪﻣﺘﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺗﺎرﯾﺦ ﺧﻂ و ﻧﻘﺸﯽ ﺑﺰرگ در رﻗﻢ زدن ﺗﺎرﯾﺦ ﺑﺸﺮ دارد. ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮐﺸﻒ رﻣﻮز را ﺳﺎده ﮐﺮده اﺳﺖ، اﻣﺎ ھﻨﻮز رﻣﺰھﺎﯾﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺎﮔﺸﻮده ﻣﺎﻧﺪه اﻧﺪ وﺑﻪ ھﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ھﻢ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪه اﻧﺪ.
١- ﺧﻂ ﻧﯿﺎ-اﯾﻼﻣﯽ
ﺧﻂ ﻧﯿﺎ-اﯾﻼﻣﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺧﻂ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﯾﺮان زﻣﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺪود ٣٠٠٠ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ و در ﻣﻨﻄﻘﻪ ای وﺳﯿﻊاز ﺷﻮش، ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ اﯾﻼﻣﯽ ھﺎ، ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ “ﺗﭙﻪ ﯾﺤﯿﯽ” در اﺳﺘﺎن ﮐﺮﻣﺎن ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ.ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺣﺪود ١۶٠٠ ﻟﻮح ﮔﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺧﻂ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه، ﭘﯿﺪا ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻧﮫﺎ از زﯾﮕﻮرات ﭼﻐﺎزﻧﺒﯿﻞ درﺷﻮش، آﻧﺸﺎن ، ﺗﭙﻪ ﯾﺤﯿﯽ در ﺟﯿﺮﻓﺖ ﮐﺮﻣﺎن و ﺗﭙﻪ ﺳﯿﻠﮏ ﮐﺎﺷﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ.ﮔﻘﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦﺧﻂ ١٢٠٠ ﻧﺸﺎﻧﻪ دارد. ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻀﺎﻣﯿﻦ اﯾﻦ ﮐﺘﯿﺒﻪ ھﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪه اﻧﺪ اﻣﺎ اﯾﻦ ﺧﻂ ھﻨﻮز رﻣﺰﮔﺸﺎﯾﯽ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ در ﺳﺎل ٢٠١٢ ﻣﯿﻼدی، دﮐﺘﺮ “ﺟﯿﮑﻮب دال”، اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺷﺮﻗﯽ داﻧﺸﮕﺎه اﮐﺴﻔﻮرد، ﻣﺘﻦ اﯾﻦﮐﺘﯿﺒﻪ ھﺎ را در ﮐﻠﯿﮏ وﺑﺴﺎﯾﺘﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻼش ﺟﻤﻌﯽ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﺗﺎزه ﮐﺎرھﺎی ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ، رﻣﺰ اﯾﻦ ﺧﻂﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﻮد.
٢- دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ُوﯾﻨﯿﭻ
اﯾﻦ دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺣﺪس زده ﻣﯽ ﺷﻮد در اواﯾﻞ ﻗﺮن ﭘﺎﻧﺰدھﻢ ﻣﯿﻼدی در اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ و ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ایﻧﺎﺷﻨﺎس ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﻟﻘﺐ “اﺳﺮارآﻣﯿﺰﺗﺮﯾﻦ دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﺎرﯾﺦ” را دارد.اﯾﻦ دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم وﯾﻠﻔﺮﯾﺪُوﯾﻨﯿﭻ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ آن را در ﺳﺎل ١٩١٢ ﻣﯿﻼدی ﺧﺮﯾﺪاری ﮐﺮد.اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺷﺒﯿﻪ ﮐﺘﺎب ھﺎی ﮔﯿﺎه ﺷﻨﺎﺳﯽاﺳﺖ، اﻣﺎ ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﮔﯿﺎھﺎﻧﯽ ﮐﻪ در آن دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد، ﺷﺒﯿﻪ ﮔﯿﺎھﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﺘﻦ آن ھﻢ ﺑﻪ ھﯿﭻﻣﺘﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ای ﺷﺒﺎھﺖ ﻧﺪارد.ھﻨﻮز ھﯿﭻ ﮐﺲ از اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺳﺮ در ﻧﯿﺎورده اﺳﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﺑﺮرﺳﯽ ھﺎﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ﮐﻪ ﮐﺘﺎب ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪھﯽ ﺷﺪه و ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ایﺗﺼﺎدﻓﯽ از ﻧﺸﺎﻧﻪ ھﺎ ﻧﯿﺴﺖ، اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﯿﺎری، در اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ ﻣﺘﻦ ﺣﺎوی اطﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷﺪ، اظﮫﺎر ﺗﺮدﯾﺪ ﮐﺮده اﻧﺪ.
٣-ﺷﺎگ ﺑﻮرو
ﺷﺎگ ﺑﻮرو ﻋﻤﺎرﺗﯽ ﺑﺰرگ و ﻗﺪﯾﻤﯽ اﺳﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺘﻔﻮردﺷﺮ در ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ.در ﺑﺎغ اﯾﻦ ﻋﻤﺎرت، ﺳﻨﮓ ﻧﮕﺎره ای از ﺟﻨﺲ ﻣﺮﻣﺮ ﻗﺮار دارد ﺑﻪ ﻧﺎم “ﻟﻮح ﭼﻮﭘﺎن“.اﯾﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ از روی ﻧﻘﺎﺷﯽ ﻧﯿﮑﻼ ﭘﻮﺳﻦ(١۶۶۵–١۵٩۴) ﻧﻘﺎش ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭘﻮﺳﻦ اﯾﻦ ﻧﻘﺎﺷﯽ را دوﺑﺎر ﮐﺸﯿﺪه اﺳﺖ. ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﭼﻮﭘﺎن از روی ﻧﺴﺨﻪ دوم ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و در آن، ﭼﻨﺪ ﻣﺮد و زن ﭼﻮﭘﺎن در ﮐﻨﺎر ﯾﮏ ﻣﻘﺒﺮه دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﻧﺎم اﯾﻦ ﻧﻘﺎﺷﯽ Et in Arcadia ego اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﻌﻨﯽ، “ﻣﻦ ھﻢ در آرﮐﺎدﯾﺎ ھﺴﺘﻢ” و در واﻗﻊ، اﺷﺎره ای ﺑﻪ اﯾﻦاﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮگ ھﻤﻪ ﺟﺎ ھﺴﺖ.ﺳﻨﮓ ﻧﮕﺎره ﺷﺎگ ﺑﻮرو از ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﯾﻦ رﻣﺰھﺎی دﻧﯿﺎﺳﺖ و ﺑﺴﯿﺎری، آن را ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪﻣﺤﻞ ﺟﺎم ﻣﻘﺪس ﻣﯽ داﻧﻨﺪ؛ ﺟﺎم ﯾﺎ ظﺮﻓﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻋﯿﺴﯽ ﻣﺴﯿﺢ در ﺷﺎم آﺧﺮ از آن ﻧﻮﺷﯿﺪه و دارایﺧﻮاص ﺟﺎدوﯾﯽ اﺳﺖ. در زﯾﺮ اﯾﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ، ده ﺣﺮف ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ از ھﻢ ﺟﺪا ﺷﺪه اﻧﺪ، دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد: O.U.O.S.V.A.V.V. & D.Mﺟﺪا ﺷﺪن اﯾﻦ ده ﺣﺮف ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ، ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دھﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﺮوف ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ھﻢ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ.ﭼﻮﭘﺎن ھﺎی ﺗﺼﻮﯾﺮ ھﻢ ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﺑﻪ دو ﺗﺎ از ﺣﺮوف اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. اﯾﻦ رﻣﺰ ﯾﮑﯽ از ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﯾﻦ رﻣﺰھﺎی دﻧﯿﺎﺳﺖو ﺑﺴﯿﺎری، آن را ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺟﺎم ﻣﻘﺪس ﻣﯽ داﻧﻨﺪ.
